Oz Karahan – Avrupa Gazetesi (11.04.2022) – Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski dünya ülkelerinin meclislerinde konuşma maratonuna başladı.
Meclislerde konuşurken Ukrayna ve o ülkenin dostluklarına, varsa tarihi bağlarına veya ortak çıkarlarına değinerek ülkesi ile ilgili yardım istiyor.
Bu hafta içerisinde bu maratonun bir parçası olarak Yunanistan meclisinde konuşma gerçekleştirdi.
Bu konuşma Yunanistan’da büyük bir ses getirdi ve farklı sebeplerden dolayı tartışmalara yol açtı.
Öncelikle Ukrayna’nın Yunan tarihi ve Helenizm için hiçbir ülkenin olmadığı kadar özel bir konumu var.
Çünkü Yunanlıların 1821 yılında Osmanlı’ya karşı başlattığı bağımsızlık mücadelesinin en önemli parçası olan Filiki Eterya örgütü bugün Ukrayna toprakları içindeki Odessa şehrinde kurulmuştu.
Bugün çoğu insanın ilk defa duyduğu Ukrayna şehirlerinin birçoğunun ismi de Yunanca kökenli.
Sevastopol, Simferopol, Mariupol, Melitopol, Odessa ve daha fazlası.
Bu tarihi bağların yanı sıra bugünkü Ukrayna sınırları içindeki topraklarda yüzyıllardır yaşayan Yunanlıların sayısı 100 bin civarında.
Ama bu noktada iş biraz karışıyor.
Çünkü bugün bu insanların varlığını yeni öğrenen çoğu Yunanlının da bilmediği, bilenlerin de konuşmadığı bir gerçek Ukrayna’daki Yunanların büyük kısmının anadilinin Türkçe olduğu.
Ukraynalı Türkçe konuşan Yunanlar “Urum” diye anılmakta ve konuştukları dile “Urumca” denmekte.
Kendileri de bu terimleri kullanıyorlar.
Aynı Osmanlı zamanında Karaman’da yaşayan ve nüfus mübadelesi sırasında Yunanistan’a gönderilen “Karamanlides” yani Karamanlılar gibi.
Karamanlılar Yunan Ortodoks olmalarına rağmen Türkçe konuşmakta, Türkçeyi ise Yunan alfabesi ile kullanmaktaydılar.
Urumlar da Karamanlılarla tam aynı olmasa da bugüne kadar kendilerine has kültürleriyle yaşamayı başarmış bir halk.
Yunan meclisinde yaptığı konuşmada Zelenski’nin bir sürprizi vardı.
Kendinden sonra bir de Azov taburu için savaşan bir Ukraynalı Yunan davet etmişti Yunan meclisinde konuşması için.
İşte bu adamcağız Yunanistan’ın karışmasına sebep olan kişiydi.
Çünkü Yunanlıların hayalindeki Helen savaşçı tipinden çok uzak görüntüsü ve Yunanca konuşamaması birçok Yunanı hayal kırıklığına uğratmaya yetmişti.
Ayrıca “dedelerimin Nazilere karşı savaşıp yaralandığı gibi ben de bugün Rus Nazilerine karşı savaşıyorum” şeklindeki açıklaması Azov Taburu’nda görev yaptığı gerçeğininin üzerini örtemedi.
Bu konuşmalar Türkiye’de de büyük ses getirdi.
Yunanlıların Kuva-yi Milliye’si olan Filiki Eterya örgütünün konuşmada hatırlatılması Türkiye’de Zelenski’nin bir “ihaneti” olarak lanse edildi.
Bu konu hakkında detaylı bir değerlendirme ve karşılaştırma ileriki yazılarımda yapacağım.
Altını çizmeye çalıştığım konu Ukrayna’da yaşananların yarattığı dalga gibi güncel yaşananlar toplumların tarihlerine de tekrar bir spot ışığı tutabiliyor.
Ve bu spot ışığı kimi zaman geçmişin görkemini kimi zamansa geçmişin saklanmak istenen çatlaklarını ortaya koyabiliyor.
